Đào tạo nghề: Cần khắc phục tình trạng “vừa thừa vừa thiếu”

(Cadn.Com.Vn) - Ngày 24-7, ông Võ Duy Khương-Phó chủ toạ túc trực UBND TP Đà Nẵng và lãnh đạo các Sở LĐ-TB&XH, Giáo dục, Tài chính và một số trường nghề trên địa bàn TP đã có buổi làm việc với Đoàn công tác Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội do PGS-TS Lê Văn Học-Phó Chủ nhiệm Ủy Ban dẫn đầu về việc giám sát thực hiện chính sách, pháp luật về dạy nghề từ năm 2007 đến nay. Những con số đáng mừng Bẩm với Đoàn công tác, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP Đà Nẵng Nguyễn Văn An cho biết, qua 5 năm khai triển thực hiện Luật Dạy nghề trên địa bàn TP, cho thấy, các chính sách, pháp luật về dạy nghề được ban hành tạo điều kiện thuận lợi trong công tác quản lý và nâng cao chất lượng dạy nghề. Chất lượng đào tạo nghề được cải thiện rõ rệt: hàng ngũ thân phụ tăng về số lượng; nhiều chương trình đào tạo nghề đã được đổi mới nội dung, ăn nhập với công nghệ sản xuất; đầu tư cho cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị dạy nghề có nâng lên, khuân mặt một số cơ sở đào tạo nghề khang trang, tạo uy tín cho người học. Cần lao qua đào tạo nghề tăng từ 30% lên 41%, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề trên địa bàn TP lên 55%. Phó Chủ tịch trực Võ Duy Khương phát biểu tại buổi làm việc. Để có được kết quả này, TP Đà Nẵng đã chủ động phát triển mạng lưới các cơ sở dạy nghề. Cụ thể, năm 2007 chỉ có 50 cơ sở thì đến nay là 61 cơ sở, trong đó có 6 trường Cao đẳng (CĐ) nghề, 6 trường Trung cấp (TC) nghề, 17 Trung tâm dạy nghề và 31 cơ sở đăng ký hoạt động dạy nghề. Quy mô đăng ký hoạt động dạy nghề ở các cơ sở dạy nghề với trình độ CĐ nghề 3.275 sinh viên/năm, TC nghề 9.240 học trò/năm và sơ cấp nghề37.004 học viên/năm. Thời gian qua, TP đã đào tạo hơn 203.000 lao động (cơ sở đào tạo nghề tư thục đào tạo hơn 109.000 lao động), trong đó trình độ CĐ chiếm hơn 5.500 sinh viên, TC hơn 28.000 học trò và hơn 169.000 học viên sơ cấp. Ngành nghề đào tạo cũng được phát triển đa dạng, từ 80 ngành năm 2007 nay đã tăng lên đến 123 ngành nghề... Số HS-SV theo học nghề cũng dễ dàng xin việc hơn sau khi tốt nghiệp ra trường so với trình độ Đại học. Cụ thể, đã có hơn 80%SV-HS khi ra trường tìm được việc làm, một số nghề tỷ lệ có việc làm 90-100% sau khi tốt nghiệp. ... Và nhiều điều để lo Ngoài những mặt nổi đã đạt được, nhìn chung, tình hình dạy và học nghề tại Đà Nẵng cũng như nhiều địa phương khác trong cả nước gặp không ít khó khăn. Đây cũng là nhận định của PGS-TS Lê văn chương tại buổi làm việc. Đó là nhận thức của người học nghề và từng lớp về học nghề còn hạn chế, coi nhẹ công tác học nghề, chuộng bằng cấp. Quản lý quốc gia về dạy nghề còn phân tán, chồng chéo, một số trường ĐH cũng tổ chức dạy nghề; chưa có sự hợp nhất giữa hai Bộ LĐ-TB&XH và Bộ GD-ĐT trong công tác quản lý dạy nghề; chính sách cho người dạy nghề và học nghề chưa được quan tâm đúng mức... Ông Nguyễn Bê-Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Đà Nẵng tâm tư: “Dù là một trường đào tạo nghề công lập uy tín tại Đà Nẵng, nhưng hiện nhà trường đang mong đợi thí sinh đến mua hồ sơ. Ở rất nhiều trường bạn, chỉ cần học trò đến là sẽ làm ắt hồ sơ rồi đưa học trò vào học ngay nên rất khó để giải bài toán tăng chất lượng”. Ông Bê ví von “bây giờ tuyển thạc sĩ còn dễ hơn tuyển học trò vào học TC, CĐ nghề” rồi lý giải: đào tạo nghề ở trình độ CĐ có thể giữ được nhưng trình độ TC, sơ cấp khó giữ được, bởi trình độ này đốn là từ nguồn học trò tốt nghiệp lớp 9 vào, nhưng dạy nhóm này rất khó khăn vì nhiều thứ. Có nhiều ngành đặt hàng nhưng không tuyển được học viên chỉ vì lý do đơn giản là doanh nghiệp không cam kết mức lương tuyển dụng khi học viên ra trường. Nguồn đào tạo tía, một số tốt nghiệp ĐH sư phạm kỹ thuật ra làm đúng nghề. Số còn lại từ nhiều nguồn khác nhau và được bổ sung, đào tạo nghiệp vụ bài bản nhưng lại thiếu kỹ năng thực tiễn... Muốn đào tạo nghề tốt thì phải có người học, thế nhưng giờ tâm lý chung của phụ huynh là muốn cho con em vào ĐH dù đó là trường dân lập chẳng có tiếng tăm nào. Ông Lê Trung Chinh-Giám đốc Sở GD-ĐT TP Đà Nẵng cho biết, hằng năm Đà Nẵng có khoảng 12.500 em tốt nghiệp THPT,trong đó 80% học TC, CĐ, ĐH còn lại 20% là học nghề, lao động phổ thông, hoặc ôn thi lại. Tuy nhiên tâm lý của học trò và ba má học sinh là muốn con mình học ĐH, CĐ... Chứ không muốn cho con đi học nghề. Trong khi đó điều kiện cơ sở vật chất các trường dạy nghề dù đã được đầu tư nhưng vẫn còn khó khăn, không đủ điều kiện cuộn người học. Chưa kể hiện các trường ĐH, CĐ mọc rất nhanh, chỉ tiêu tuyển sinh lớn, kéo dài. Các trường ĐH, CĐ được phép dạy cả trung cấp nên việc tuyển sinh của các trường TC, dạy nghề đã khó khăn còn khó hơn và không có chỉ tiêu là điều dễ hiểu. Phó chủ toạ trực UBND TP Đà Nẵng-Võ Duy Khương cương trực, đào tạo nghề của chúng ta đang trong tình trạng “thừa thì có thừa mà thiếu thì vẫn thiếu”... Hiện nay đào tạo ĐH quá tràn lan, cách quản lý giáo dục bây chừ đang “bóp chết” hệ thống đào tạo CĐ, TC nghề. Chương trình đào tạo vẫn còn nhiều lý thuyết, học theo kiểu “hàn lâm”, thiếu cơ sở thực hành... Thực tiễn cho thấy hiện nhiều DN khi tuyển học trò học nghề vào làm việc phải đào tạo lại từ 6 tháng đến 1 năm mới làm được việc. Thành thử đề nghị cần tăng cường công tác tuyên truyền về học nghề, có chính sách hiệp đối với người dạy và người học nghề; sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh một số quy định về quản lý nghề... Phát biểu chấm dứt buổi làm việc, PGS-TS Lê Văn Học ghi nhận và đánh giá cao công tác dạy nghề và học nghề tại Đà Nẵng, đồng thời ghi nhận các quan điểm của lãnh đạo TP Đà Nẵng để mỏng với Quốc hội, xem xét đưa vào Luật dạy nghề mới nhằm bổ sung dự thảo luật hoàn chỉnh hơn. Nguyễn Tuấn