Bộ Tư pháp không dấn thành thân của người đồng giới

Không cấm, nhưng không thừa nhận thành hôn đồng giới Ông Dương Đăng Huện cho biết, Bộ Tư pháp đề xuất với Chính phủ bãi bỏ quy định về cấm thành hôn giữa những người cùng giới tính được quy định tại khoản 5 Điều 10 Luật Hôn nhân và gia đình, mà thay vào đó là “không dìm” việc thành hôn. Nhà nước không nhận việc thành thân giữa những người cùng giới tính nhưng quy định việc giải quyết hậu quả của việc chung sống như vợ chồng giữa người cùng giới tính thì được ứng dụng các quy định về giải quyết hậu quả việc nam, nữ sống chung như vợ, chồng. Ông Dương Đăng Huệ - Vụ trưởng Vụ pháp luật Kinh tế, Bộ Tư pháp. Trước câu hỏi: Có mâu thuẫn hay không khi bỏ quy định cấm người đồng tính kết hôn, nhưng lại không dìm, vậy họ có được đăng ký hôn phối không? Ông Dương Đăng Huệ cho hay: “Cấm và không dìm là hoàn toàn khác nhau, mặc dù không cấm nhưng người đồng tính cũng không được đăng ký thành hôn và vẫn sẽ ứng dụng các quy định giải quyết hậu quả nam nữ sống chung như vợ chồng. Hiện, thế giới mới chỉ có 11 quốc gia cho phép người đồng tính hôn phối. Ở châu Á, chưa có quốc gia nào cho phép người đồng tính thành hôn, do vậy chúng ta cũng phải từng bước ứng dụng các quy định phù hợp với đời sống, chống sự phân biệt, kỳ thị với người đồng giới”. Trước đó, tại hội thảo góp ý sửa đổi luật hôn nhân gia đình do Hội liên hợp nữ giới Việt Nam tổ chức sáng 17/7, vấn đề kết hôn đồng giới cũng ghi nhận nhiều quan điểm trái chiều của các chuyên gia. Ông Nguyễn Hồng Hải - Trưởng phòng pháp luật dân sự Vụ pháp luật dân sự kinh tế (Bộ Tư pháp) cho biết, quá trình tổng hợp ý kiến, phần nhiều ủng hộ bỏ quy định “cấm hôn phối đồng giới”, nhưng cũng cho rằng chưa nên dìm hôn nhân giữa những người cùng giới tính. “Số đông vẫn cho rằng theo quan niệm truyền thống cũng như thực tại dựng vợ, gả chồng của người Việt hàng ngàn năm nay, quan hệ vợ chồng phải là tình cảm giữa hai người khác giới. Quan niệm đó đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt. Hơn nữa, hôn nhân đồng giới là vấn đề mẫn cảm. Những quan điểm này đề nghị, luật hóa hôn nhân giữa những người cùng giới tính phải có lộ trình”, ông Hải nói. Theo ông Hải, trong bối cảnh quốc tế và trong nước bây giờ, bước đi hợp nhất là Nhà nước không nên can thiệp hành chính vào quyền được sống theo bản dạng giới, khuynh hướng tính dục của người đồng tính. Người đồng tính cần được tôn trọng trong việc sống chung như vợ chồng cũng như các thỏa thuận trong việc xác lập và giải quyết các vấn đề phát sinh từ cuộc sống chung. Bên cạnh đó, trong Luật hôn nhân và gia đình cần phải có các quy định để ngăn ngừa thái độ kỳ thị đối với những người đồng tính. Mặt khác, tạo cơ sở pháp lý để giải quyết các quan hệ về tài sản và con (nếu có) trong trường hợp họ sống chung với nhau như vợ chồng. Tuy nhiên, PGS.TS Lê Thị Quý - Viện trưởng Viện Nghiên cứu giới và phát triển thì cho rằng: “Luật Hôn nhân và gia đình bỏ quy định cấm thành hôn đồng giới là đúng, nhưng không cấp thiết phải xây dựng khung pháp lý điều chỉnh đối với họ. Luật không cấm, nhưng cũng không dấn, vậy không dấn thì họ không phải là vợ chồng, không cần giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quan hệ”. Cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo? Bên cạnh đó, trong các dự án luật trình Thủ tướng Chính phủ tới đây, Bộ Tư pháp cũng sẽ đề xuất bổ sung chế định mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Tuy nhiên, để ngừa, ngăn chặn việc mang thai hộ vì mục đích thương nghiệp, việc cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được thực hành trên cơ sở quy định chặt, cụ thể về người mang thai hộ, người nhờ mang thai hộ; hình thức pháp lý của việc mang thai hộ; quyền và bổn phận cụ thể của các bên; trách nhiệm pháp lý (dân sự, hành chính, hình sự) của các bên. Ngoài ra, Bộ Tư pháp cũng đề xuất mở mang thẩm quyền giải quyết việc thuận tình ly hôn, được thực hành theo hướng bảo đảm tiện lợi về thủ tục cho người dân và tôn trọng ý chí tự nguyện của vợ, chồng trong việc kết thúc hôn nhân. Theo đó, vợ hoặc chồng có thể lựa chọn giải quyết việc thuận tình ly hôn của mình tại cơ quan đăng ký hộ tịch hoặc tại tòa án, nếu đảm bảo đủ 3 điều kiện: Vợ chồng thuận tình ly hôn; Không có tranh chấp về việc nuôi con chưa thành niên, hoặc cấp dưỡng hoặc coi ngó con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, con không có khả năng cần lao và không có tài sản để tự nuôi mình; Không có tranh chấp về tài sản. Các trường hợp không đáp ứng được 3 điều kiện này thì được giải quyết theo thủ tục tổ tụng tại tòa án. Bộ Tư pháp cũng đề xuất sửa quy định tuổi thành thân của nam giới từ 20 xuống đủ 18 tuổi. Theo đó, sửa quy định tại khoản 1 Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình theo hướng nam, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên mới được kết hôn. Bộ Tư pháp lý giải, quy định như vậy để bảo đảm nguyên tắc đồng đẳng giới, đồng thời đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với quy định của Bộ luật dân sự, pháp luật tố tụng dân sự và một số lĩnh vực hoạt động tầng lớp khác.