Làm gì để thắng khi kiện chống phá giá?

Ngày 6/5/2013, Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) đã thu nhận hồ sơ hợp thức đề nghị vận dụng biện pháp chống bán phá giá đối với mặt hàng nêu trên của hai công ty nguyên đơn gồm Công ty TNHH Posco VST và Công ty CP Inox Hòa Bình. Đây là vụ kiện chống bán phá giá đối với thép không gỉ cán nguội du nhập trước tiên của Việt Nam. Theo đó, ngày 27/5/2013, Cục Quản lý cạnh tranh đã ban bố thông tin về việc Công ty TNHH Posco VST và Công ty CP Inox Hòa Bình nộp hồ sơ yêu cầu ứng dụng biện pháp bán phá giá đối với sản phẩm thép không gỉ cán nguội nhập khẩu từ Trung Quốc, Malaysia, Indonesia và Đài Loan. Theo TS Đinh Thị Mỹ Loan - chủ toạ Hội đồng Tư vấn phòng vệ thương mại trọng tâm WTO, thuộc Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI): Hiện nay, phương tiện phòng ngự thương mại chưa được vận dụng nhiều tại Việt Nam, chỉ mới bắt đầu có những doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp nghĩ tới dụng cụ này. Trong khi đó, trên thế giới, dụng cụ phòng thủ thương mại đang được dùng ngày càng nhiều, nhất là các nước đang phát triển, họ đang càng ngày càng sử dụng dụng cụ phòng thủ thương nghiệp nhuần nhuyễn hơn. Tính đến nay, Việt Nam mới chỉ tiến hành 3 vụ điều tra, gồm có 2 vụ điều tra tự vệ và 1 vụ điều tra chống bán phá giá đối với hàng du nhập. Trong khi đó, nhiều loại sản phẩm mà Việt Nam đang du nhập nhiều, đặc biệt là hóa chất, nhựa, dệt may, kim khí, điện tử… đã và đang là đối tượng bị kiện chống bán phá giá ở nhiều nước. Doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động dùng công cụ phòng thủ thương mại (Ảnh: MH) Hiện nhiều nước có nền kinh tế nằm trong Top 10 đang là nguồn nhập khẩu lớn vào bậc nhất của Việt Nam. Và không có gì đảm bảo những nước đó sẽ không bán hàng phá giá, cạnh tranh không lành mạnh tại Việt Nam. Do đó, doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng công cụ phòng vệ thương nghiệp khi luật pháp quốc tế cho phép (các hiệp nghị trong WTO) và luật pháp Việt Nam đã xây dựng các pháp lệnh và văn bản chỉ dẫn cũng như các thể chế (cơ quan điều tra, cơ quan quyết định) đã được hình thành. Cũng theo bà Loan, để sử dụng dụng cụ phòng thủ hiệu quả, các doanh nghiệp phải chuẩn bị chu đáo trong lập luận cũng như chuyên nghiệp trong tranh luận. Để bảo đảm rằng các dụng cụ phòng ngự thương mại thực thụ là công cụ bảo vệ cạnh tranh lành mạnh, không bị lạm dụng thì các cơ quan điều tra phải điều tra thật chém và chuẩn xác vụ việc. Song song phải thu thập đầy đủ tiếng nói của các bên liên can để làm chứng cứ khi kiện chống bán phá giá. “Thời điểm này các doanh nghiệp cần tích cực sử dụng công cụ phòng vệ thương mại này để bảo vệ mình. Và quan trọng hơn nếu doanh nghiệp đoàn kết, chuẩn bị chu đáo thông tin, tài liệu; chuyên nghiệp trong bàn cãi thì hoàn toàn có đủ cơ sở thắng kiện” - TS Loan nói. Ông Lê Sỹ Giảng - Phó Trưởng ban Xử lý chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ, Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương cho biết, để có thể kiện chống bán phá giá thành công thì doanh nghiệp phải xác định được mức độ thiệt hại như lượng bán hàng, doanh thu có bị ảnh hưởng, hàng tồn kho có bị tồn đọng nhiều hay không, thị phần có bị giảm… Luật sư Nguyễn Hải - Công ty Luật Mayer Brown JSM cho hay, khối lượng nhập khẩu hàng hóa qua các năm đều tăng. Một số trong đó còn có dấu hiệu tăng mạnh. Nguy cơ nhiều mặt hàng nội địa phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hàng du nhập là rất lớn. Thế nhưng chính tâm lý ngại kiện cáo, sợ tốn phí mà không được gì, hệ thống pháp lý chưa hoàn thiện khiến DN không muốn khởi kiện chống bán phá giá hàng nhập cảng gây thiệt hại. Như thế Việt Nam đã chậm một bước so với các nước châu Á như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Trung Quốc, Philippines… có kinh nghiệm nhiều năm khởi kiện chống bán phá giá. Theo ông Nguyễn Hải, trước khi muốn kiện chống bán phá giá, doanh nghiệp cần thu thập dữ liệu và luận điểm để chứng minh sản phẩm là đối tượng điều tra đang được bán theo giá “bán phá giá” như giá bán thấp hơn giá bán các sản phẩm hao hao tại thị trường các nước xuất khẩu, thấp hơn giá thành sản xuất… Ngoài ra doanh nghiệp nên thống kê các thiệt hại kinh tế do giá bán phá giá gây ra. Tuy nhiên phải loại trừ các duyên cớ có thể có khác, như suy thoái kinh tế, vỡ lẽ thị trường, chất lượng sản phẩm rưa rứa trong nước... Về cách thức tiến hành vụ kiện, ông Hải cho biết: Trước hết doanh nghiệp cần soạn thảo và nộp đơn khởi kiện cho Cục Quản lý cạnh tranh Đồng thời đưa các dữ liệu thu thập được và các luận điểm trong mẫu hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp chống bán phá giá do Cục Quản lý cạnh tranh ban hành. Các nội dung trong đơn khởi kiện phải được ưng bởi Cục Quản lý cạnh tranh và hợp với quy định của WTO. Ngày 4/7/2013, Bộ Công Thương cho biết đã ký quyết định thông tin về việc điều tra ứng dụng biện pháp chống bán phá giá đối với mặt hàng thép không gỉ cán nguội du nhập từ các nước và vùng bờ cõi vào Việt Nam, bao gồm sản phẩm nhập cảng từ Trung Quốc, Malaysia, Indonesia và Đài Loan (TQ). Bảo Nam